Blog

Aan roem hangt een prijskaartje

Door Gertjan de Jong
Ambitie Eenzaamheid Cultuur Goden Helden Illusie Maatschappij Moed Verslaving
28 december 2020

Justin Bieber was nog maar dertien jaar toen de wereld aan zijn voeten lag. Het geld stroomde binnen, hij kon elk meisje daten dat hij maar wilde en zijn single ‘Baby’ haalde twaalf keer platina. Om jaloers op te worden?

Nou, niet echt. Het gevolg van het succes was dat Bieber zich ‘f* cking lonely’ voelde. In zijn laatste single ‘Lonely’ is hij er openhartig over:

“What if you had it all
But nobody to call?
Maybe then you’d know me
‘Cause I’ve had everything
But no one's listening
And that’s just f* ckin’ lonely”

Op Instagram deed hij er al eerder een boekje over open. “Als achttienjarige had ik miljoenen op de bank, maar geen skills voor het echte leven.” De zanger vertelde dat hij rond zijn negentiende harddrugs ging gebruiken en zo de band met mensen om hem heen kapotmaakte. “Ik distantieerde me van iedereen die van me hield en verborg me achter een schim van mezelf.”

Wat heb je aan miljoenen fans als intussen je ziel aan stukken wordt gescheurd?

Het is nogal heftig om op jonge leeftijd een wereldster te worden. Bieber is niet de enige die dat heeft gemerkt. Veel kindsterren krijgen uiteindelijk te maken met grote problemen, zoals drugsverslaving en psychische stoornissen. Denk aan Michael Jackson, Britney Spears en Drew Barrymore, die als zevenjarige wereldberoemd werd door haar rol in de succesfilm ‘E.T’. In een interview zei Barrymore: “De ene dag was ik een klein meisje, en de volgende dag werd ik lastiggevallen door mensen die mijn handtekening wilde, met mij op de foto wilden of me gewoon wilden aanraken. Het was heel beangstigend.”

In een artikel op Insider.com waarschuwen psychologen dat het funest is voor je ontwikkeling om al jong in de spotlights te staan. Psycholoog Donna Rockwell: “Als beroemdheid krijg je zoveel aandacht, dat het ontzettend moeilijk is om terug te schakelen naar de normale werkelijkheid. Je verliest snel de verbinding met mensen in je directe omgeving en het vermogen om empathisch te zijn. Voor een kind is dat nog tien keer moeilijker dan voor een volwassene; als kind is je identiteit nog volop in ontwikkeling en zijn je hersenen nog niet volgroeid.”

Met de opkomst van social media zijn de mogelijkheden voor kinderen om (tijdelijk) beroemd te worden, geëxplodeerd. Een twaalfjarige met leuke looks en een iPhone, kan in een paar dagen uitgroeien tot een TikTok-ster met duizenden volgelingen. Psychologen maken zich hier, kijkend naar de levens van eerdere kindsterren, grote zorgen over. Ciarán Mc Mahon, schrijver van ‘The Psychology of Social Media’, zegt op Insider.com: “Door social media raken mensen geobsedeerd door hun eigen zichtbaarheid. Als influencer moet je voortdurend vechten om gezien te worden.”

Het is niet zo dat iedere beroemdheid in een zwart gat eindigt, stellen de experts. Het helpt als je beseft dat roem meestal niet eeuwig duurt (Wat is je exitplan?) en je een hoger doel nastreeft, buiten jezelf. Zo zetten TikTok-sterren Charli en Dixie D’Amelio zich in tegen pesten en Feroza Aziz gebruikt TikTok om aandacht te vragen voor de vervolging van Oeigoeren in China. Justin Bieber probeert nu anderen te bemoedigen die, net als hij, heftige tijden doormaken. Zo schreef hij op Instagram: “Als alles tegen lijkt te zitten, vecht door. Jezus houdt van je.”

Ben je als mens überhaupt gemaakt om aanbeden te worden?

Maar dat het goed afloopt met (kind)sterren, spreekt zeker niet vanzelf. De wereldberoemde Zweedse DJ en muziekproducer Avicci (Tim Bergling) overleed op 20 april 2018. Het succes eiste een zware tol van hem. Zijn familie schreef na zijn vermoedelijke zelfmoord: “Tim was niet gemaakt voor de zakelijke machine waarin hij zich bevond. Hij was een gevoelige jongen, die van zijn fans hield maar de schijnwerpers liever meed.”

Voor wie zelf droomt van ‘beroemd worden’, kan het goed zijn dit soort verhalen te lezen. Het zet je met beide benen op de grond. Ben je als mens überhaupt gemaakt om aanbeden te worden? Waarom doen we eigenlijk massaal mee aan het bewieroken van ‘celebrities’? Maak je die ‘sterren’ daar echt blij mee, of help je ze eerder de vernieling in? Want wat heb je aan miljoenen fans als intussen je ziel aan stukken wordt gescheurd? Of zoals Iemand het eeuwen geleden zei: “Want wat zal het een mens baten als hij heel de wereld wint en aan zijn ziel schade lijdt?”