Toen de nazi's de communisten arresteerden, heb ik gezwegen;
ik was immers geen communist.
Toen ze de sociaaldemocraten gevangenzetten, heb ik gezwegen;
ik was immers geen sociaaldemocraat.
Toen ze de vakbondsleden kwamen halen, heb ik niet geprotesteerd;
ik was immers geen vakbondslid.
Toen ze de Joden opsloten, heb ik niet geprotesteerd;
ik was immers geen Jood.
Toen ze mij kwamen halen
was er niemand meer, die nog protesteren kon.
Dit gedicht is geschreven door de Duitse predikant en verzetsstrijder Martin Niemöller (1892-1984). Met zijn gedicht wilde hij mensen wakker maken: Strijd voor groepen die onrecht lijden, ook voor mensen buiten jouw eigen bubbel! Vanwege zijn verzet kwam Niemöller in een concentratiekamp terecht, wat hij overleefde. Na de Tweede Wereldoorlog bleef hij strijden voor mensen die vervolgd werden en onrecht leden.
Wat doe jij met je vrijheid?
